Permacultuur moestuin

DCIM100MEDIABreeze_17

Onze huidige moestuin (het gedeelte van de tuin bestemd voor eenjarige groente) bestaat op dit moment uit 12 grote en 4 kleine verhoogde bedden. Permacultuur in de moestuin betekent voor ons het toepassen van drie basisprincipes: rust voor de bodem (ofwel niet spitten), grond beschermen door te mulchen en diversiteit.

permacultuur moestuin

De groentebedden hebben de praktische afmetingen van 120 x 300 cm en liggen op de as zuid-noord, voor een optimale bezonning. Ze zijn gemaakt van het weerbestendige Douglashout en behandeld met een ecologische verf op basis van lijnolie. De ruimte wordt optimaal benut en elk bed levert twee tot drie oogsten per jaar.

We plannen de teelt zo, dat er altijd wel iets te oogsten is (ook al is het in de winter natuurlijk minder dan in de zomer) en dat het niet teveel in een keer wordt (geen 30 kroppen sla die tegelijk geoogst moeten worden!). We telen ook vooral groente die in de winkel niet verkrijgbaar is (borlottibonen, Toscaanse kool), duur is (peultjes, sjalotten) of waarbij de versheid heel belangrijk is (asperges, maïs). oogst uit de moestuin

Niet spitten
Door te spitten verstoren we het natuurlijke evenwicht in de grond – organismen die net onder de oppervlakte leven zijn heel anders dan die van 20 cm diepte. Ook compost en mest hoeven niet per sé ondergespit te worden. Als we het aan de oppervlakte aanbrengen, zullen wormen het geleidelijk naar beneden trekken, zo werkt het in de natuur namelijk ook.

sized_IMG_7765a

Mulchen
Kale grond komt in de natuur nauwelijks voor en ook wij moeten voor een bedekking van onze bedden zorgen, anders zal de natuur het doen en er onkruid laten groeien. Mulch heeft vele voordelen, het beschermt de grond tegen uitdroging (minder water geven) en weersinvloeden, het voorkomt de groei van onkruid en zorgt voor geleidelijke aanvoer van humus en voedingsstoffen. Voor het mulchen kunnen we allerlei organisch materiaal gebruiken: stro, grasmaaisel, cacaodoppen, compost (indien vrij van onkruidzaad), bladeren of houtsnippers (bij bessenstruiken).

sized_IMG_7343

 

33 thoughts on “Permacultuur moestuin

  1. jan ronken

    ik ben jan ronken ik wil graag vragen . over goede planten die elkaar verdragen graag kan ik een waar kan ik een boek kopen. over tuinsmakelijk.de praktische. naslagwerk van veragreuting

    Reply
  2. Guus

    Hallo Vera,
    Via een oude blog van Charles Dowding kwam ik jouw naam tegen. Sinds vorig jaar heb ik 1 verhoogde bak en wil dat aantal uitbreiden. Daarvoor heb ik Douglas hout gekocht. Ik ben benieuwd de naar ecologische verf op basis van lijnolie die je gebruikt heb, zodat het hout langer meegaat en met gebruik van een verantwoorde verf.

    Vriendelijke groet, Guus

    Reply
    1. Tuinsmakelijk Post author

      Hallo Guus,
      Leuk dat je via het blog van Charles hier terecht bent gekomen 🙂 De verf die we gebruiken komt van Kees Rolsma. Houd er wel rekening mee dat het ontzettend langzaam droogt – ik kon vaak pas na een week tweede laag doen. Vriendelijke groet, Vera

      Reply
    2. Vincent

      Hallo Guus,

      Ik heb op marktplaats gebruikte hardhouten vlonderplanken gekocht van 3 meter. Ik was ongeveer 100 euro kwijt, maar had in een paar dagen 15 bakken van 3 m bij 1,2 m in elkaar. Zonder schilderen.
      Spitten doe ik ook niet. Elk jaar alleen een laagje compost erop en dan omwoelen met de woelvork (15 bakken zijn dan in 3 uur helemaal klaar).

      Vincent

      Reply
    1. Tuinsmakelijk Post author

      Hoi Marian! Ja, ik zou zeker voor dezelfde oplossing kiezen – dit is inmiddels onze vierde tuin en na het experimenteren met verschillende systemen (ik beschrijf de voor- en nadelen van verschillende soorten vaste bedden ook in mijn boek: https://www.groeneboekenshop.nl/tuinieren-landbouw/2846-tuin-smakelijk-9789062245420.html), vinden we dit het beste in de praktijk werken. Vaste bedden zonder randen zijn makkelijker om aan te leggen en je kunt ze allerlei vormen geven, maar vergen meer onderhoud (bv om te voorkomen dat de paden steeds smaller worden). Het hout voor de bakken is echter een investering en of je het de moeite waard vindt, moet je voor jezelf bepalen 🙂

      Reply
  3. Cisca Langenberg

    Wij hebben bakken gemaakt van rechtop gezette stoeptegels. Ik vroeg me af hoe diep je goede grond met hebben in de bakken. Wij hebben hier bosgrond (dennenbos). De worteltjes die we vorig jaar hadden werden maar een paar cm lang. Tot aan waar de bosgrond begint. Moeten we nu afwachten tot de ondergrond vruchtbaar wordt door t mulchen. Of toch maar kiezen voor een flinke laag goede grond om mee te beginnen.

    Reply
    1. Tuinsmakelijk Post author

      Hallo Cisca,
      Dat is een beetje moeilijk te beantwoorden zonder de situatie het ter plekke te kunnen bekijken. Ligt het probleem met de wortels aan arme grond, compactie of schaduw?
      Mulchen met organisch amteriaal zal op den duur de grond verbeteren, maar het kan een lang proces zijn. We hebben onze verhoogde bedden om mee te beginnen met 6 kruiwagens rijpe compost per bed gevuld.
      Succes ermee, Vera

      Reply
      1. Cisca Langenberg

        Hai Vera, zon is er genoeg. Aangezien er niets dieper groeit dan de grond die we zelf in de bakken hebben gedaan, denk ik dat het in ieder geval aan de bosgrond ligt. We gaan er nog maar wat extra goede grond vullen. Bedankt voor je antwoord.
        Cisca

        Reply
  4. Manon

    Hallo,

    Heb een nieuwe tuin van 130m2 en wil nu ook graag met bakken werken.
    Wil onbehandeld hout gebruiken en daar valt o.a. het douglas hout onder. Lees dat het hout (zonder direct grondcontact) 10-15 jaar meegaat. De lijnolie zorgt ervoor dat het met grondcontact ook zo lang mee kan gaan?

    Reply
  5. Wiegge Rinck

    De foto’s zien er prachtig uit. De diverse teelten inspireren om te gaan werken aan mijn verwaarloosde tuin. Bedankt voor de tips. Ik zal ze gebruiken bij de nieuwe aanplanting van mijn tuintje.

    Reply
  6. Hanneke van Wijk

    Hallo Vera,

    Niet alle grond in de moestuin is bij mij al bedekt met compost, mulch of stro. Ik vroeg mij af of ik de onbedekte stukken kan schoffelen. Of is schoffelen niet goed voor de grond? Onkruid (dat schiet de grond uit momenteel) eruit trekken en wieden is enorm veel werk en ik krijg het onkruid niet voldoende weg gewerkt.

    Met groene groet
    Hanneke

    Reply
    1. Jolien

      Hallo Hanneke,
      Schoffelen is denk ik voor jou nu de beste oplossing. Door te schoffelen kom je alleen in de bovenste laag en beschadig je het bodemleven veel minder dan door bv spitten. Nog beter zou het zijn om af te dekken met karton (onbedrukt, evt wat zwarte inkt is oké, plakband, nietjes en stickers verwijderen). Dat kan ook na het schoffelen en is slim voor de langere termijn. Bij de fietsenmaker hebben ze vaak grote dozen die je zo mee mag nemen. Laag compost eroverheen voor een nettere uitstraling, en klaar. In het boek van Vera legt ze daar trouwens uitgebreid over uit.
      Groet, Jolien

      Reply
  7. Gerard

    Ik denk er over om verhoogde bakken te maken. Maar hoe lang gaat douglas hout mee als het half in de grond staat en behandeld is met de juiste verf?

    Reply
    1. Tuinsmakelijk Post author

      Hallo Gerard,
      Onze oudste bedden van Douglashout die behandeld zijn met lijnolieverf zijn inmiddels 8jaar oud en ik verwacht dat ze nog 1 tot 2 jaar meegaan. We hebben ze wel toen we onze tuin gingen verhuizen omgedraaid, zodat de onderkant omgewisseld werd. Onbehandeld hout gaat minder lang mee, hoewel onze koude bak van onbehandeld douglashout het ook 7 jaar heeft volgehouden.
      Groeten,
      Vera

      Reply
      1. Jakob BOS

        Ik gebruik oude frituur-zonnebloem olie “enzovoorts” om de planken houdbaar te maken. Elk jaar de planken schoonmaken en laten drogen, in een oude dakgoot de olie in doen laat de plank het maar opzuigen en deze planken laten drogen in de Zon
        Planken worden pikzwart zoals een oude Boeren schuur. Ga ervan uit dat de planken mij overleven.

        Reply
  8. Marjan

    Beste Vera,

    Hoe kijk jij aan tegen mulchen en slakken? Wij hebben het idee dat slakken de mulchlaag veel te lekker vinden, ze krioelen er echt in rond. Mulchen voelt dan toch een beetje als het voederen van de slakken en dat vind ik dan weer een probleem als ze in het voorjaar al mijn kiemplantjes opeten.

    Ik ben heel benieuwd naar jouw visie. Wellicht heb je hierover al eens geschreven, dan wil ik dat graag weten (heb het niet kunnen vinden).

    Vriendelijke groet,

    Marjan

    Reply
    1. Tuinsmakelijk Post author

      Hallo Marjan,
      Een goede vraag met een gecompliceerd antwoord 🙂 Mijn voornaamste strategie om met slakken om te gaan is natuurlijke vijanden proberen aan te trekken. Het was bv een van de redenen dat we een vijver hebben aangelegd – het trekt kikkers en padden aan en die lusten graag slakken. Maar er zijn ook kleinere beestjes zoals duizendpoot en loopkevers die slakken of hun eieren eten en deze leven ook graag in de mulchlaag. In onze tuin is inmiddels een redelijk evenwicht waardoor de slakkenschade meevalt (het is ook sterk afhankelijk van het weer – een koude winter is gunstig, een natte voorjaar funest). Een mogelijke strategie is om in het voorjaar mulch aan de kant te harken, grond laten opwarmen, zaaien en pas weer mulchen als de planten goed zijn opgekomen en beter bestand tegen slakken. Daarnaast zijn er bepaalde mulchmaterialen waar slakken niet graag over kruipen, in mijn ervaring vooral koffiedik en cacaodoppen, die ik gebruik rondom kwetsbare planten zoals wortelzaailingen.
      Ik hoop dat je hier wat aan hebt!
      Vriendelijke groeten,
      Vera

      Reply
  9. Sonja Van Meirvenne

    Dag Vera
    Inspirerende website en filmpjes.
    Zit momenteel nog in voorbereidende fase om de tuin vrij te maken van onkruid om dan geleidelijk aan een pluktuin aan te leggen. Hij zal snel te klein zijn 😉 heb je tips om op voorhand goede keuzes te maken ?

    Groetjes Sonja

    Reply
  10. Sonja Van Meirvenne

    Dag Vera
    Inspirerende website en filmpjes.
    Zit momenteel nog in voorbereidende fase om de tuin vrij te maken van onkruid om dan geleidelijk aan een pluktuin aan te leggen. Hij zal snel te klein zijn 😉 heb je tips om van bij het begin goede keuzes te maken ?

    Groetjes Sonja

    Reply
    1. Tuinsmakelijk Post author

      Leuk om te horen dat je mijn website en filmpjes inspirerend vindt!
      Als ik het goed begrijp, gaat het je om het ontwerpen van je tuin? Of keuzes maken in vaste planten (fruitbomen, struiken…)? In beide gevallen zou misschien het ontwerpcursus voor jou geschikt zijn (de eerst volgende zit helaas vol maar er komt nog een andere datum in het voorjaar 2020). En in mijn boek staat ook het ontwerpproces beschreven + wat voorbeelden van ontwerpen (als het goed is kun je mijn boek ook bij de boei lenen).

      Reply
  11. Hanneke van wijk

    Ik ga komende voorjaar ook mulchen in mijn moestuin. Waarschijnlijk met houtsnippers. Of met stro. Vroeg me wel af of alle groentenbedden gemulched kunnen worden (dus ook bv bladgroenten). Als ik naar de foto’s kijk van jouw tuin lijkt het erop dat je niet alle verhoogde bedden hebt gemulched. Klopt dat?
    Groe(n)t
    Hanneke

    Reply
    1. Tuinsmakelijk Post author

      Hallo Hanneke,
      Als ik genoeg mulchmateriaal heb, dan mulch ik alle bedden maar het tijdstip varieert. Bij sommige gewassen is het beter om even te wachten met het mulchen, andere kunnen door een mulchlaag heen geplant worden (bv courgette). Ook gebruik ik verschillende materialen om mee te mulchen. Bijvoorbeeld, wortels mulch ik graag met koffiedik of cacaodoppen want dat helpt slakkenschade te voorkomen, maar dat is niet iets dat je makkelijk op een luchtfoto ziet. Mocht je meer willen weten over welke materialen we bij welke groentes gebruiken, staat er een heel hoofdstuk over in mijn boek TUIN SMAKELIJK 🙂

      Reply
  12. Lucy Johannink

    Hallo Vera,
    Heb mijn moesruinbak in het najaar met blad bedekt, Wil met jou boek in mijn hand verder met permacultuur. Heb zakken met compostgehaald .Hoe nu verder? Blijft het blad eronder of moet het blad eerst verwijderen en dan de compost erop? Graag reactie. Lucy

    Reply
  13. Truus verkaik

    Whouw wat een mooie bruikbare adviezen ! Ik ga volgend jaar beginnen met de moestuin heb veel ongebruikte grond dit ziet er super goed uit bedankt 😊!!

    Reply
  14. Jenette

    Hallo. Dit jaar heb ik voor het eerst een moestuin op een volk complex in mijn buurt. Nieuwe vakken heeft mijn man gemaakt van hout en tegels op de paden er tussen. Ook een koepel kas van plastic.
    Ik heb er heel veel plezier in! Maar kan nog 2 bakken van mijn buren erbij krijgen en daar wil ik met de permacultuur gaan werken. Ik heb al begrepen dat het in de herfst afgedekt moet worden met stro en karton. Maar dan! Is allen compost genoeg? Of ook andere materialen, ik las ergens iets over boomstammen als basis?

    Reply
  15. Cindy

    Goedemiddag,

    Hoe groot is jullie permacultuur moestuin? Wij hebben straks ongeveer 500m2 beschikbaar voor stadslandbouw, maar daar wil ik ook graag fruit- en notenbomen bij. Hoe kan ik het maximale uit deze ruimte halen? Hoeveel vierkante meter beslaat jullie deel met verhoogde bakken?

    Reply
  16. Annemie

    Hallo, binnenkort wil ik ook met permacultuur en moestuinbakken starten. Hoe lossen jullie het plaatsen van bakken in douglashout op bij een oneffen terrein? Onze tuin helt best wat af. Bedankt voor jullie reactie.

    Reply
  17. Saskia van der Drift

    Beste Vera,
    Wat een interessante site! Super fijn. Wij hebben momenteel ruim 200m² aan tuin. Deels moestuin, naar vooral heel veel bloemen gezaaid en gepoot.
    Nu schrijft u over de verhoogde bakken. Is dit essentieel? Aangezien wij nu alles in de bodem gedaan hebben. Deze was echter zo uitgedroogd dat ik eerst alles omgespit heb en vermengd heb met tuinaarde. Vorig jaar hebben we een plaag aan zevenblad, schijnaardbei, pispotjes, grassen en brandnetels verwijderd dus hij was echt verwaarloosd, hij lijkt nu ontzettend verbeterd maar wel verarmd. Nu stap voor stap verbeteren. Maar dus wel met permacultuur als grote wens. Concrete vragen: kan ik hiervoor ook gewoon de huidige grond gebruiken nu ik deze vermengd met tuinaarde heb ipv bakken? En wanneer mulch ik? Net nu ik ingezaaid heb of pas als de plantjes opgekomen zijn of zelfs na de bloei,/oogst?
    Groet Saskia

    Reply

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.